Koń małopolski - konie półkrwi angloarabskiej i arabskiej hodowane w Małopolsce, nieco mniejsze i lżejsze od koni wielkopolskich, wzrostu ponad 150 cm, urodziwe, o suchej budowie, doskonałym ruchu, dobrze wykorzystujące paszę, wytrwałe i dzielne w pracy.
Rasa ta jest oznaczana jest przez hodowców za pomocą symbolu m. X0. Jest to ogólne określenie dla koni półkrwi angloarabskiej chowanych w południowej i południowo - wschodniej części Polski. Konie małopolskie wywodzą się swymi liniami żeńskimi od miejscowych, prymitywnych koników polskich, dlatego też ze wszystkich odmian koni gorącokrwistych hodowanych w Polsce, konie te mają najsilniej wyrażone cechy przekazywane im przez konika polskiego: płodność i plenność, długowieczność, dobre wykorzystanie paszy i niewybredność, odporność na choroby i trudne warunki bytu oraz wytrzymałość w pracy.
Koń małopolski w XVII i XVIII wieku został uszlachetniony dzięki dolewce krwi ogierów wschodnich: koni perskich, turkmeńskich, kabardyńskich, arabskich itp. Szczególne znaczenie ma domieszka krwi koni arabskich. W połowie XIX wieku zaczęły się zaznaczać pewne wpływy pełnej krwi angielskiej. W latach 60. XX wieku w Pierwszej Księdze Stadnej rasy małopolskiej znalazły się również konie kabardyńskie sprowadzone z Kaukazu do stadniny w Stubnie.
Rasa małopolska ma cztery odmiany o nieznacznych różnicach: kielecką, lubelską, sądecką i dąbrowsko-tarnowską.
Na ogół koń małopolski jest mniejszy o ok. 5 cm od konia wielkopolskiego i o 100 kg od niego lżejszy.
Konie Huculskie
Pochodzenie: Polska, Słowacja
Wysokość: 135-140 cm
Cechy typowe: Koń o solidnym kośćcu, szlachetnej sylwetce, suchych ścięgnach i stawach nóg. Najczęściej gniady, kary lub bułany, choć często także srokaty, kasztanowaty i myszaty. Umaszczenie koni zależy od rejonu hodowli. Często występuje ciemna pręga przez grzbiet.
Do najważniejszych elementów oceny koni huculskich oprócz analizy rodowodowej należy zachowanie typu rasowego oraz zwrócenie szczególnej uwagi na charakter tych koni.
Hodowla na Huculszczyźnie prowadzona była zawsze bardzo prymitywnie. Konie przez większą część roku przebywały na połoninach i tylko w czasie dużych mrozów i śniegów chroniły się do szałasów górskich lub brano je do stajenek przy zagrodach. W lecie żywiły się trawą, w zimie natomiast wypuszczano je do stogów siana, poustawianych na połoninach, przy których pozostawały dniem i nocą. Tylko wyjątkowo w okresach cięższej pracy, dokarmiane były owsem lub kukurydzą. Sposób bytowania tych koni, jak i ciężka praca w terenach górskich przez całe pokolenia, utrwaliły w nich odporność na choroby, wytrzymałość, niewybredność, żywotność, zdrowie i doskonały charakter.
Rasa koni huculskich odznacza się doskonałymi zdolnościami adaptacyjnymi do skrajnych warunków środowiskowych i paszy o niskiej jakości, charakteryzuje się unikalnym genotypem, wysoką płodnością, dobrymi cechami matecznymi i długowiecznością.
Konie huculskie charakteryzują się dużą inteligencją i wytrwałością w pracy. Z reguły są to łagodne i pojętne zwierzęta. Nigdy nie traciły kontaktu z człowiekiem, co niewątpliwie przyczyniło się do ukształtowania ich charakteru i wykształciło, rzadką u innych ras, autentyczną potrzebę i chęć kontaktu z człowiekiem. W oparciu o analizę obecnie hodowanego w Polsce pogłowia koni huculskich został opracowany wzorzec konia rasy huculskiej.
Głowa dość ciężka o różnym profilu, szerokim czole, ale sucha, szyja średnio długa, raczej gruba, nigdy nie osadzona wysoko, tułów silny, długi, szeroki, o długich i wyjątkowo dobrze wysklepionych żebrach, kłąb niewysoki, ale wyraźnie zarysowany i dobrze umięśniony. Grzbiet długi, prosty lub nieco wklęsły, ale mocny, lędźwie dość długie, szerokie i mocne, zad zaokrąglony lub nieco ścięty, bardzo mocny, często przebudowany. Pierś szeroka, łopatka ustawiona stromo, co nie jest uznawane za wadę, kończyny przednie kościste bardzo mocne, o dobrze wykształconych nadgarstkach. Stawy skokowe szerokie i mocne, sprawiające przez to wrażenie dużych, często występująca szablastość kończyn tylnych, kopyta o bardzo twardym i elastycznym rogu, ale niewielkie. Uzębienie mocne, wolno ścierające się. Zarówno ogiery jak i klacze odznaczają się mocną i jędrną konstytucją, żywym temperamentem i łagodnym usposobieniem. Umaszczenie przeważnie gniade i myszate, w różnych odcieniach, srokate, rzadziej kare lub bułane. U koni gniadych, myszatych i bułanych pożądana jest ciemna pręga ciągnąca się przez grzbiet oraz pręgowanie na łopatkach i nogach, natomiast nie pożądane są odmiany. Ruch koni tej rasy, w stępie i kłusie, winien charakteryzować się dużą dynamiką, umiarkowaną posuwistością, prawidłową kadencją. Pewne skrócenie chodów wynikające z budowy anatomicznej i warunków użytkowania, nie jest traktowane jako wada.
Konie huculskie znajdujące się obecnie w hodowli można zaliczyć do dwóch podstawowych typów:
Typ Pierwszy - masywniejszy, o tkance mniej suchej, bardziej limfatycznej, charakteryzuje się dużą głową, najczęściej dość ciężką, aczkolwiek szlachetną. Nie sprawia ona wrażenia długiej ze względu na kościstość i znaczną szerokość policzków. Czoło jest szerokie, a profil czasem lekko garbonosy. Konie mają szyję krótką, grubą, raczej szeroką, dobrze umięśnioną. Grzbiet również szeroki i przy tym dość długi, bywa łękowaty. Lędźwie są najczęściej długie i szerokie, czasem lekko zapadnięte. Krzyż jest zazwyczaj wysoko uniesiony, co przy niezbyt wydatnym kłębie czyni zad przebudowany. Zad bywa najczęściej prosty lub lekko ścięty i zaokrąglony. Klatka piersiowa jest głęboka i szeroka, a żebra mocno wysklepione. Konie, choć są zazwyczaj krótko nożne, mają jak na hucuła wzrost dość wysoki (135-142 cm w kłębie).
Typ Drugi - jest mniej grubokościsty, bardziej kanciasty, suchy i bardzo mocny. Głowa jest dłuższa i sprawia wrażenie węższej. Szyja i połączenie głowy z szyją szlachetniejsze, kłąb dłuższy, a zad krótszy, niekiedy nawet spadzisty. Szerokość klatki piersiowej i zadu jest taka sama, jak u koni zaliczanych do pierwszego typu, ale głębokość klatki piersiowej jest mniejsza i barki są węższe. Charakterystyczny jest szeroki i mocny, ale krótki staw skokowy, a nadpęcie tylne raczej długie. Wzrost nieco niższy, przeciętnie o 2-7 cm.
Obecnie wzorzec biometryczny konia huculskiego został ustalony wspólnie przez kraje członkowskie Hucul Horse International Federation - HIF (Austria, Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia, Polska) już zgodnie z zasadami obowiązującymi w Unii Europejskiej. - wysokość w kłębie - ogiery 135 do 145 cm, klacze 132 do 143 cm (laską zoometryczną); - obwód klatki piersiowej - większy o co najmniej 30 cm od wysokości w kłębie, zarówno dla ogierów jak i klaczy; - obwód nadpęcia mierzony na lewej przedniej kończynie pod stawem nadgarstkowym w jej najcieńszym miejscu - ogiery 17 do 20 cm, klacze 16 do 19 cm (z dokładnością do 0,25 cm); - maść - wszystkie maści za wyjątkiem dereszowatej, albinotycznej, siwej i tarantowatej, natomiast kasztanowata w wyjątkowych wypadkach za zgodą podmiotu prowadzącego Księgę Stadną. Pożądana jest pręga przez grzbiet i pręgowanie kończyn, natomiast odmiany są niepożądane.
Konie huculskie od lat znane ze swej dzielności, doskonale sprawdzały się w różnych formach użytkowania. Dawniej służyły głównie jako konie juczne i wierzchowe, później jako zaprzęgowe. Obecnie na całym świecie obserwujemy wzrost zapotrzebowania na mniejsze konie. Konie huculskie ze względu na swoje zalety, spokojny charakter, niewysoki wzrost doskonale nadają się szczególnie jako konie rekreacyjne, do turystyki górskiej i hipoterrapii. Są wszechstronnie wykorzystywane pod siodłem i w zaprzęgu.
Koń wielkopolski – jest koniem użytkowanym w sporcie i rekreacji jeździeckiej. Rasa ta powstała na skutek uszlachetniania miejscowego pogłowia końmi wschodniopruskimi i trakeńskimi oraz w mniejszym stopniu innymi rasami półkrwi pochodzenia zachodniego. Znaczny udział w tworzeniu tej rasy miały konie pełnej krwi. Wśród koni tej rasy dominuje umaszczenie kasztanowate (40%) oraz gniade (35%), spotyka się także siwe (12%) oraz kare (10%).
Konie wielkopolskie
Wymiary koni rasy wielkopolskiej:
Wysokość w kłębie: 158-165 cm klacze, 170-176 cm ogiery
Obwód klatki piersiowej: 189 cm klacze, 190 cm ogiery
Obwód nadpęcia: 20-20,5 cm klacze, 20,5-21 cm ogiery
Masa ciała: 540 kg klacze, 570 kg ogiery
Konie śląskie
Koń śląski (niem. Schlesisches Warmblut) - Powstał na bazie konia hodowanego na terenie Dolnego i Górnego Śląska. Początki tej rasy które zostały zapisane w rejestrach hodowlanych sięgają XV wieku. Za krainę pochodzenia tej rasy uważa się Oldenburg. Po wojnie do dnia dzisiejszego rasa ta poddana została kilku programom hodowlanym. Hodowla powojenna opierała się na hodowli w sektorze państwowym wspomaganym przez rozdrobnioną hodowlę prywatną. Po przemianach politycznych lat 80. XX w. sytuacja uległa znacznym zmianom i większa część koni znajduje się w posiadaniu prywatnym.
Obecnie zauważa się dwa trendy w hodowli tej rasy:
* utrzymanie odpowiedniej ilości materiału genetycznego konia śląskiego w starym typie
* hodowla konia śląskiego w nowoczesnym typie konia zaprzęgowego
Obecnie do ksiąg hodowlanych tej rasy mogą być wpisywane tylko konie wywodzące się od przodków wpisanych do ksiąg koni ras śląskiej i oldenburskiej (hodowanych w czystości rasy - w dawnym typie). Za konie tej rasy uważa się również konie pochodzące od przodków wpisanych do ksiąg rasy pełnej krwi angielskiej pod warunkiem, że w ich rodowodach w trzecim pokoleniu występuje co najmniej 4 przodków rasy śląskiej. Te ostatnie odgrywają bardzo ważną rolę w promocji tej rasy na arenie międzynarodowej poprzez udział w zawodach powożenia na całym świecie. Rasa ta jest bardzo ceniona przez wielu wybitnych powożących. Jednym z najlepszych koni w zaprzęgu jednego z najznakomitszych powożących wszech czasów Michaela Freunda był koń tej rasy Janosz po Lix. Obecnym centrum hodowlanym tej rasy jest obszar Dolnego Śląska (dawny obszar województwa jeleniogórskiego)
Koniki Polskie
Konik polski (inna nazwa konik biłgorajski) – rasa koni późnodojrzewających (3-5 lat), długowiecznych, odpornych na choroby i trudne warunki utrzymania. Mają twardy róg kopytowy pozwalający pracować niepodkutym na bitych drogach.
Obecnie zauważa się dwa trendy w hodowli tej rasy:
* utrzymanie odpowiedniej ilości materiału genetycznego konia śląskiego w starym typie
* hodowla konia śląskiego w nowoczesnym typie konia zaprzęgowego
Obecnie do ksiąg hodowlanych tej rasy mogą być wpisywane tylko konie wywodzące się od przodków wpisanych do ksiąg koni ras śląskiej i oldenburskiej (hodowanych w czystości rasy - w dawnym typie). Za konie tej rasy uważa się również konie pochodzące od przodków wpisanych do ksiąg rasy pełnej krwi angielskiej pod warunkiem, że w ich rodowodach w trzecim pokoleniu występuje co najmniej 4 przodków rasy śląskiej. Te ostatnie odgrywają bardzo ważną rolę w promocji tej rasy na arenie międzynarodowej poprzez udział w zawodach powożenia na całym świecie. Rasa ta jest bardzo ceniona przez wielu wybitnych powożących. Jednym z najlepszych koni w zaprzęgu jednego z najznakomitszych powożących wszech czasów Michaela Freunda był koń tej rasy Janosz po Lix. Obecnym centrum hodowlanym tej rasy jest obszar Dolnego Śląska (dawny obszar województwa jeleniogórskiego)
Koniki Polskie
Konik polski (inna nazwa konik biłgorajski) – rasa koni późnodojrzewających (3-5 lat), długowiecznych, odpornych na choroby i trudne warunki utrzymania. Mają twardy róg kopytowy pozwalający pracować niepodkutym na bitych drogach.
Dzikimi przodkami koników polskich są tarpany podobne do odkrytych w Azji przez rosyjskiego badacza Mikołaja Przewalskiego w 1876 roku koni Przewalskiego. Zamieszkiwały one do końca XVII wieku lesiste obszary wschodniej Polski, Litwy i Prus. W okolicach Puszczy Białowieskiej przetrwały do 1780 roku, kiedy to zostały odłowione i umieszczone w zwierzyńcu hrabiów Zamoyskich koło Biłgoraja. W 1808 roku z powodu panującej biedy zostały one rozdane okolicznym chłopom. W 1914 roku Jan Grabowski i Stanisław Schuch opisali małe chłopskie myszate koniki z okolic Biłgoraja. Profesor T. Vetulani wprowadził nazwę "konik polski". Dzięki jego staraniom zaczęto odtwarzać konika o typowych dla tarpana cechach w warunkach rezerwatowych.
Cechy pokroju: (Program hodowlany ochrony zasobów genetycznych koników polskich)
* wysokość w kłębie koni dorosłych (klacze i ogiery): minimum - 130 cm, maksimum -140 cm
* obwód klatki piersiowej: wartości minimalne koni dorosłych (klacze i ogiery) - 165 cm
* obwód nadpęcia, wartości minimalne koni dorosłych: klacze - 16,5 cm, ogiery - 17,5 cm
* masa ciała 300 - 400 kg
Mały wzrost, silna i krępa budowa; prymitywna, ciężka głowa; szyja krótka i nisko osadzona, prosta; mało wyraźny kłąb, głęboka klatka piersiowa, zad ścięty, obfita czarna grzywa i ogon z nielicznymi jasnymi włosami, umaszczenie myszate, czarna pręga grzbietowa, pręgi na kończynach, rzadko występuje pręga łopatkowa. Klacze są mniejsze od ogierów.
Pogłowie w Polsce:
* hodowcy indywidualni: 310 klaczy, 90 ogierów
* stadniny państwowe 120 klaczy, 50 ogierów
Główne ośrodki hodowlane:
* w warunkach rezerwatowych: Popielno,Roztoczański Park Narodowy , Stacja Doświadczalna w Stobnicy Akademii Rolniczej w Poznaniu,
* w warunkach stajennych: Popielno,Roztoczański Park Narodowy, Sieraków
* ostatnio rozpoczęto program odtworzenia dzikiej populacji konika polskiego w Bieszczadach (tymczasowo znajdują się w zagrodzie adaptacyjnej w Radziejowej, potem planowane jest wypuszczenie koników na wolność)
Konie zimnokrwiste
Polskie konie zimnokrwiste nie są określane 'zimnokrwistymi' z powodu temperatury ich krwi. Nazwa: 'zimnokrwisty' pochodzi stąd, że większość tych koni jest spokojna i opanowana - wykazuje 'zimną krew'. Przed wynalezieniem i rozpowszechnieniem ciągników i samochodów hodowano te łagodne olbrzymy do prac rolniczych i transportowych. W latach sześćdziesiątych ciężkim koniom zagroziły szybsze i bardziej efektywne maszyny. Na szczęście każda z ras znalazła swoich miłośników. Postanowili oni zachować konie zimnokrwiste z uwagi na tradycję, bądź dla przyjemności, jaką dają ich siła, urok i łagodny charakter. Dla wielu hodowców okazało się to później opłacalne - obecnie znów wzrasta zainteresowanie końmi zimnokrwistymi. Nikt nie wykona prac leśnych w sposób bardziej ekologiczny, niż "grubasy".
* Konie sztumskie - w Polsce okręgiem posiadającym wieloletnią tradycję w hodowli koni zimnokrwistych jest Warmia i prawobrzeżna część Powiśla Gdańskiego. Rolnicy tamtejsi gospodarujący na ciężkich i trudnych do uprawy glebach potrzebowali szczególnie mocnych koni roboczych. Napływ reproduktorów ras ciężkich datuje się tam od połowy XIX w. W 1912 roku np. na tym terenie używane były do krycia miejscowych klaczy 423 ogiery należące do 12 różnych ras zimnokrwistych. Z licznego pogłowia koni zimnokrwistych wpisanych do ksiąg stadnych (w 1941 roku ponad 8000 klaczy i 1100 ogierów) większość zaginęła w wyniku działań wojennych i ewakuacji. Najwięcej tamtejszych koni pozostało w okolicach Sztumu. Współczesne konie sztumskie zostały wytworzone głównie pod wpływem koni reńsko-niemieckich i belgów, w mniejszym stopniu przy udziale ardenów, gudbrandsdali i kanadyjskich koni zimnokrwistych. Są to konie pogrubione cięższego i średniego kalibru, różniące się od oryginalnych koni belgijskich i ardenów niektórymi wymiarami i wyglądem zewnętrznym. Większość koni sztumskich ma bowiem głowy mniejsze i bardziej suche, zady owalne mniej spadziste i mniej rozłupane, kończyny suchsze, słabiej owłosione oraz mniejsze, lepsze i bardziej kształtne kopyta. W hodowli sztumskiej w ciągu kilkunastu lat powojennych, wskutek odpowiedniej selekcji i doboru materiału zarodowego, tamtejsze konie zmieniły stopniowo kaliber z ciężkiego stępaka na konie pospieszno-robocze średniej masy. Istniejące od kilku pokoleń rody pozwalają sądzić, że następuje konsolidacja krwi u koni tego typu. Za najbardziej pożyteczne należy uznać linie krwi: Grillparzera poprzez synów Cypriana, Grillharzera i Wandolina oraz Gneisenau poprzez Fagosa i Belgrada, a zwłaszcza poprzez syna Kiliana. Ogiery sztumskie w szybkości w stępie ustępują nieco ogierom pogrubionym z innych okolic kraju, natomiast w szybkości w kłusie przewyższają je.
* Konie łowickie - Łowicz już w XVII w. słynął z jarmarków końskich, na które zjeżdżali się kupcy zagraniczni ze wschodniej i zachodniej Europy. Początkowo pogłowie koni powiatu łowickiego było nadzwyczaj różnorodne i nie tworzyło jakiegoś ustalonego typu. Zbliżenie z kupcami zagranicznymi, a prawdopodobnie coraz intensywniejsza uprawa ciężkiej urodzajnej gleby wraz z transportem buraków do cukrowni, skierowały zainteresowanie hodowców na konie większego kalibru. Poczęto do hodowli używać ogierów ras ciężkich, a przed ostatnią wojną największe powodzenie miały tam ogiery belgijskie oraz ardeny francuskie sprowadzone w 1936 roku. Obecnie, zwłaszcza w północnych gminach tego regionu, pogłowie koni jest już dosyć wyrównane. Przeważa umaszczenie dereszowate i kasztanowate w jasnych odcieniach. Średnie wymiary ogierów uznanych i państwowych wynoszą: wysokość w kłębie 153,2 cm, obwód klatki piersiowej 209,3 cm, obwód nadpęcia przedniego 25,6 cm. Są to reproduktory nieduże, dobrze ożebrowane, kościste, na dosyć suchych kończynach i o dobrym ruchu. W pracy konie łowickie są wydajne, silne i wytrzymałe. Nadają się do uprawy ciężkich gleb, jak i do transportu większych ciężarów. Swoim typem i właściwościami najbardziej zbliżone są do koni sztumskich. Współcześnie – zarówno działania organizacyjne jak i postępowanie hodowców koni zimnokrwistych i pogrubionych zmierzają u nas do ujednolicenia hodowanych regionalnych typów i doprowadzenia do powstania dwóch grup rasowych: dużego i małego konia pogrubionego, dla których prowadzi się jedną „Główną księgę stadną koni zimnokrwistych i pogrubionych”.
Cechy pokroju: (Program hodowlany ochrony zasobów genetycznych koników polskich)
* wysokość w kłębie koni dorosłych (klacze i ogiery): minimum - 130 cm, maksimum -140 cm
* obwód klatki piersiowej: wartości minimalne koni dorosłych (klacze i ogiery) - 165 cm
* obwód nadpęcia, wartości minimalne koni dorosłych: klacze - 16,5 cm, ogiery - 17,5 cm
* masa ciała 300 - 400 kg
Mały wzrost, silna i krępa budowa; prymitywna, ciężka głowa; szyja krótka i nisko osadzona, prosta; mało wyraźny kłąb, głęboka klatka piersiowa, zad ścięty, obfita czarna grzywa i ogon z nielicznymi jasnymi włosami, umaszczenie myszate, czarna pręga grzbietowa, pręgi na kończynach, rzadko występuje pręga łopatkowa. Klacze są mniejsze od ogierów.
Pogłowie w Polsce:
* hodowcy indywidualni: 310 klaczy, 90 ogierów
* stadniny państwowe 120 klaczy, 50 ogierów
Główne ośrodki hodowlane:
* w warunkach rezerwatowych: Popielno,Roztoczański Park Narodowy , Stacja Doświadczalna w Stobnicy Akademii Rolniczej w Poznaniu,
* w warunkach stajennych: Popielno,Roztoczański Park Narodowy, Sieraków
* ostatnio rozpoczęto program odtworzenia dzikiej populacji konika polskiego w Bieszczadach (tymczasowo znajdują się w zagrodzie adaptacyjnej w Radziejowej, potem planowane jest wypuszczenie koników na wolność)
Konie zimnokrwiste
Polskie konie zimnokrwiste nie są określane 'zimnokrwistymi' z powodu temperatury ich krwi. Nazwa: 'zimnokrwisty' pochodzi stąd, że większość tych koni jest spokojna i opanowana - wykazuje 'zimną krew'. Przed wynalezieniem i rozpowszechnieniem ciągników i samochodów hodowano te łagodne olbrzymy do prac rolniczych i transportowych. W latach sześćdziesiątych ciężkim koniom zagroziły szybsze i bardziej efektywne maszyny. Na szczęście każda z ras znalazła swoich miłośników. Postanowili oni zachować konie zimnokrwiste z uwagi na tradycję, bądź dla przyjemności, jaką dają ich siła, urok i łagodny charakter. Dla wielu hodowców okazało się to później opłacalne - obecnie znów wzrasta zainteresowanie końmi zimnokrwistymi. Nikt nie wykona prac leśnych w sposób bardziej ekologiczny, niż "grubasy".
* Konie sztumskie - w Polsce okręgiem posiadającym wieloletnią tradycję w hodowli koni zimnokrwistych jest Warmia i prawobrzeżna część Powiśla Gdańskiego. Rolnicy tamtejsi gospodarujący na ciężkich i trudnych do uprawy glebach potrzebowali szczególnie mocnych koni roboczych. Napływ reproduktorów ras ciężkich datuje się tam od połowy XIX w. W 1912 roku np. na tym terenie używane były do krycia miejscowych klaczy 423 ogiery należące do 12 różnych ras zimnokrwistych. Z licznego pogłowia koni zimnokrwistych wpisanych do ksiąg stadnych (w 1941 roku ponad 8000 klaczy i 1100 ogierów) większość zaginęła w wyniku działań wojennych i ewakuacji. Najwięcej tamtejszych koni pozostało w okolicach Sztumu. Współczesne konie sztumskie zostały wytworzone głównie pod wpływem koni reńsko-niemieckich i belgów, w mniejszym stopniu przy udziale ardenów, gudbrandsdali i kanadyjskich koni zimnokrwistych. Są to konie pogrubione cięższego i średniego kalibru, różniące się od oryginalnych koni belgijskich i ardenów niektórymi wymiarami i wyglądem zewnętrznym. Większość koni sztumskich ma bowiem głowy mniejsze i bardziej suche, zady owalne mniej spadziste i mniej rozłupane, kończyny suchsze, słabiej owłosione oraz mniejsze, lepsze i bardziej kształtne kopyta. W hodowli sztumskiej w ciągu kilkunastu lat powojennych, wskutek odpowiedniej selekcji i doboru materiału zarodowego, tamtejsze konie zmieniły stopniowo kaliber z ciężkiego stępaka na konie pospieszno-robocze średniej masy. Istniejące od kilku pokoleń rody pozwalają sądzić, że następuje konsolidacja krwi u koni tego typu. Za najbardziej pożyteczne należy uznać linie krwi: Grillparzera poprzez synów Cypriana, Grillharzera i Wandolina oraz Gneisenau poprzez Fagosa i Belgrada, a zwłaszcza poprzez syna Kiliana. Ogiery sztumskie w szybkości w stępie ustępują nieco ogierom pogrubionym z innych okolic kraju, natomiast w szybkości w kłusie przewyższają je.
* Konie łowickie - Łowicz już w XVII w. słynął z jarmarków końskich, na które zjeżdżali się kupcy zagraniczni ze wschodniej i zachodniej Europy. Początkowo pogłowie koni powiatu łowickiego było nadzwyczaj różnorodne i nie tworzyło jakiegoś ustalonego typu. Zbliżenie z kupcami zagranicznymi, a prawdopodobnie coraz intensywniejsza uprawa ciężkiej urodzajnej gleby wraz z transportem buraków do cukrowni, skierowały zainteresowanie hodowców na konie większego kalibru. Poczęto do hodowli używać ogierów ras ciężkich, a przed ostatnią wojną największe powodzenie miały tam ogiery belgijskie oraz ardeny francuskie sprowadzone w 1936 roku. Obecnie, zwłaszcza w północnych gminach tego regionu, pogłowie koni jest już dosyć wyrównane. Przeważa umaszczenie dereszowate i kasztanowate w jasnych odcieniach. Średnie wymiary ogierów uznanych i państwowych wynoszą: wysokość w kłębie 153,2 cm, obwód klatki piersiowej 209,3 cm, obwód nadpęcia przedniego 25,6 cm. Są to reproduktory nieduże, dobrze ożebrowane, kościste, na dosyć suchych kończynach i o dobrym ruchu. W pracy konie łowickie są wydajne, silne i wytrzymałe. Nadają się do uprawy ciężkich gleb, jak i do transportu większych ciężarów. Swoim typem i właściwościami najbardziej zbliżone są do koni sztumskich. Współcześnie – zarówno działania organizacyjne jak i postępowanie hodowców koni zimnokrwistych i pogrubionych zmierzają u nas do ujednolicenia hodowanych regionalnych typów i doprowadzenia do powstania dwóch grup rasowych: dużego i małego konia pogrubionego, dla których prowadzi się jedną „Główną księgę stadną koni zimnokrwistych i pogrubionych”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz